Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2013

ΣΕΝΑΡΙΟ 1 (κειμενογράφος)

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή
των Τ.Π.Ε. στη Διδακτική Πράξη




ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Β΄ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΛΑΔΟΥ ΠΕ02 ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ





Προεπαναστατικός Ελληνισμός
Διδακτική Πρόταση για την Ιστορία της Γ΄Γυμνασίου











Επιμορφούμενος: Γκαλάς Στυλιανός
Κέντρο Στήριξης Επιμόρφωσης (Κ.Σ.Ε.) 4ου ΣΕΚ Περιστερίου
1.  ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
Τίτλος: Προεπαναστατικός Ελληνισμός
Δημιουργός: Γκαλάς Στυλιανός
Γνωστικό αντικείμενο: Ιστορία
Διδακτική ενότητα: 5. Ο Ελληνισμός από τα μέσα του 18ου αι. έως τις αρχές του 19ου αι.
Τάξη: Γ΄ Γυμνασίου
Χρονική διάρκεια: 3 ώρες
Προϋποθέσεις υλοποίησης:
1.    Διαθέσιμο Εργαστήριο Πληροφορικής
2.    Διαδραστικός Πίνακας
3.    Εξοικείωση εκπαιδευτικού- μαθητών με την πλοήγηση στο διαδίκτυο, τη χρήση λογισμικών και εργαλείων web2
4.    Εξοικείωση εκπαιδευτικού – μαθητών με τον ομαδοσυνεργατικό τρόπο διδασκαλίας
5.    Ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραμμα
6.    Η δημιουργία ιστότοπου (blog) σε προγενέστερο χρόνο

Εργαλεία (Έντυπα και ηλεκτρονικά):
1.    Σχολικό Εγχειρίδιο (Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, Γ΄Γυμνασίου)
2.    Φωτοτυπίες των φύλλων εργασίας
3.    Λογισμικό επεξεργασίας κειμένου (Office Word, Google docs)
4.    Εκπαιδευτικό λογισμικό Centennia
5.    Λογισμικό Wordle (στη σελίδα www.wordle.net )
6.    Διαδίκτυο: σχετικές διευθύνσεις περιήγησης:
3.    www.wordle.net


2. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

    Η διδακτική πρόταση που ακολουθεί αφορά στην Ιστορία της Γ΄ Γυμνασίου με προεκτάσεις στην Πληροφορική και τη Νεοελληνική Λογοτεχνία.
    Το περιεχόμενο της διδακτικής παρέμβασης συνίσταται στην προσέγγιση της ενότητας 5 του σχολικού εγχειριδίου με τρόπο πιο ελκυστικό  και παιγνιώδη. Συνιστά αναζήτηση στο διαδίκτυο και παραγωγή λόγου σε πολυτροπικό κείμενο με τη χρήση ψηφιακών μέσων.
    Το παραγόμενο υλικό η κάθε ομάδα θα το αναρτήσει στο ιστολόγιο της τάξης.
    Το διδακτικό αυτό σενάριο ακολουθεί το «Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών για την Ιστορία» τόσο όσον αφορά τα μέσα και τη μέθοδο διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται κατά την υλοποίησή του, όσο και τους στόχους που υπηρετεί.

3.  ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ
Το σκεπτικό της διδακτικής παρέμβασης βασίστηκε:
    Στην πειραματική (για την συγκεκριμένη τάξη) εφαρμογή της εργασίας σε ομάδες που δίνει τη δυνατότητα για αυτενέργεια και αυτοαξιολόγηση στους μαθητές μέσα από την ανακαλυπτική πορεία μάθησης.
    Στις μεγάλες δυνατότητες που προσφέρει η χρήση εργαλείων ΤΠΕ και του διαδικτύου στη μάθηση(αναζήτηση, αξιολόγηση, επιλογή, σύνθεση, παραγωγή λόγου)

Οι στόχοι που επιδιώκεται να υπηρετήσει η συγκεκριμένη διδακτική παρέμβαση είναι οι ακόλουθοι:

Α. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
     Να κατανοήσουν οι μαθητές τις συνθήκες υπό τις οποίες ο προεπαναστατικός ελληνισμός δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την επιτυχία της Επανάστασης του ’21.
     Να προβληματιστούν επί του θέματος της κατά καιρούς διαίρεσης του ελληνισμού (υπέρ ή κατά του διαφωτισμού, γλωσσικό, επαναστατική προοπτική κλπ).
     Να ασκηθούν στη συγκέντρωση υλικού από διάφορες πηγές και στην κατάλληλη επεξεργασία του για τη σύνθεση ενός δικού τους κειμένου.

Β. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
     Να ασκηθούν σε δραστηριότητες αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης στο πλαίσιο της ανατροφοδότησης, τόσο σε επίπεδο ενδοομαδικό όσο και σε αυτό της ολομέλειας.
     Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργατικής μάθησης.
     Να εξοικειωθούν με τη διερευνητική – βιωματική μάθηση.
     Να αυτενεργήσουν και να οικοδομήσουν νέα γνώση αξιοποιώντας ή τροποποιώντας υφιστάμενες γνωστικές δομές.

Γ. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ
     Να εξοικειωθούν με τη χρήση του διαδικτύου ως περιβάλλοντος μάθησης, καλλιεργώντας δεξιότητες ψηφιακού γραμματισμού.
     Να γνωρίσουν επιλεγμένους δικτυακούς τόπους.
     Να ασκηθούν στη χρήση του επεξεργαστή κειμένου για τη συνεργατική παραγωγή κειμένων (απλών και πολυτροπικών).
     Να ασκηθούν στη χρήση εκπαιδευτικών λογισμικών.

4. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
α. Μέσα και μέθοδος διδασκαλίας
Ως μέσα διδασκαλίας ορίζονται το σχολικό εγχειρίδιο, το διαδίκτυο και κάποια λογισμικά. Τα εργαλεία αυτά των ΤΠΕ επιτρέπουν την έρευνα σε ηλεκτρονικές πηγές και την αποτύπωση νέας γνώσης σε μορφή πολυτροπικών κειμένων.
Στο νέο αυτό παιδαγωγικό περιβάλλον ο εκπαιδευτικός από κύριος φορέας της γνώσης μετατρέπεται σε καθοδηγητή και διευκολυντή της προσπάθειας των μαθητών να αναζητήσουν ψηφιακό υλικό, να το επεξεργασθούν και να το συνθέσουν συνεργατικά και να οικοδομήσουν ενεργητικά τη νέα γνώση.
Ως μέθοδος διδασκαλίας προκρίνεται η ομαδοσυνεργατική.
β. Οργάνωση της τάξης
Οι μαθητές χωρίζονται σε πέντε (5) ομάδες. Στις τέσσερις συμμετέχουν από τέσσερις μαθητές ενώ στην πέμπτη ομάδα συμμετέχουν πέντε. Οι ομάδες διαμορφώνονται ελεύθερα με μόνο περιορισμό τη συμμετοχή σε κάθε ομάδα ενός τουλάχιστον επαρκούς χρήστη των νέων τεχνολογιών. Οι υπόλοιποι ρόλοι (συντονιστής, γραμματέας, παρουσιαστής) μοιράζονται μεταξύ τους.

γ. Πορεία υλοποίησης της διδακτικής παρέμβασης
Για την υλοποίηση της συγκεκριμένης διδακτικής πρότασης προτείνεται να διατεθούν τρεις (3) διδακτικές ώρες. Η πρώτη και η τρίτη στην αίθουσα της τάξης (που διαθέτει διαδραστικό πίνακα) και η δεύτερη στο Εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου.
Α’ ΦΑΣΗ (1 ώρα στην αίθουσα διδασκαλίας)
Στη φάση αυτή ο εκπαιδευτικός ανακοινώνει το περιεχόμενο της διδακτικής πρότασης και παρουσιάζει συνοπτικά το χρονοδιάγραμμα, το χώρο και τη μέθοδο υλοποίησής της.
Συντονίζει το χωρισμό των μαθητών σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων (με τους επιμέρους ρόλους).
Γνωστοποιεί τα κριτήρια αξιολόγησης κάθε μέλους και κάθε ομάδας σε κάθε φάση της διαδικασίας.
Διευκρινίζει τον δικό του συντονιστικό και υποστηρικτικό ρόλο.
Στη συνέχεια παρουσιάζει σε αδρές γραμμές το περιεχόμενο της ενότητας κάνοντας σύνδεση με την ενότητα 1 (Διαφωτισμός).

Β’ ΦΑΣΗ (1 ώρα στο εργαστήριο Πληροφορικής)
Στη φάση αυτή οι μαθητές εισέρχονται στο εργαστήριο Πληροφορικής και παίρνουν θέση μπροστά στους υπολογιστές χωρισμένοι σε ομάδες.
Ο εκπαιδευτικός είχε ανοίξει τον φυλλομετρητή κάθε ομάδας στο blog της τάξης ( www.g3per.blogspot.com ). Η δημιουργία του ιστότοπου και οι ρυθμίσεις του είχαν γίνει σε προγενέστερη φάση από τους μαθητές χρησιμοποιώντας το λογαριασμό πρόσβασης του εκπαιδευτικού. 
Στο blog είναι αναρτημένο το σενάριο και τα φύλλα εργασίας της κάθε ομάδας.
Οι μαθητές ανοίγουν ένα έγγραφο κειμένου προκειμένου να καταγράψουν το προϊόν της έρευνάς τους. Στη συνέχεια ασχολούνται ομαδικά με τις ενέργειες που προβλέπονται στο φύλλο εργασίας. Ψάχνουν στο διαδίκτυο συγκεκριμένους τόπους, ανοίγουν προεγκατεστημένα από τον διδάσκοντα λογισμικά, καταγράφουν τις πληροφορίες, τις επεξεργάζονται και συνθέτουν τις απαντήσεις τους στο έγγραφο κειμένου.
Ο εκπαιδευτικός σε όλη τη  διάρκεια της ομαδικής εργασίας παρακολουθεί τη δράση και παρεμβαίνει διακριτικά, αν χρειαστεί, για να λύσει προβλήματα.

Γ’ ΦΑΣΗ (1 ώρα στην αίθουσα διδασκαλίας)
Στην αίθουσα, που διαθέτει και διαδραστικό πίνακα, παρουσιάζεται στην ολομέλεια η εργασία της κάθε ομάδας και αξιολογείται τόσο από τον διδάσκοντα όσο και από τους μαθητές. Ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις μπορούν να αναρτηθούν και ως σχόλια στις επιμέρους αναρτήσεις.

δ. Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση των εργασιών κάθε ομάδας είναι διαμορφωτική στη Β’ φάση και τελική στη Γ’ φάση. Τα κριτήρια που είχαν γνωστοποιηθεί στους μαθητές κατά την Α’ φάση αφορούν:
     την ανταπόκριση στους αρχικούς στόχους
     τον τρόπο συνεργασίας και επικοινωνίας των μελών της ομάδας
     την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος εργασίας
     τον πολυτροπικό χαρακτήρα της τελικής παρουσίασης

Η διαμορφωτική αξιολόγηση από τον εκπαιδευτικό γίνεται με τη διακριτική παρακολούθηση της πορείας των εργασιών και την παρέμβαση με υποδείξεις και ανατροφοδότηση των ομάδων.
Η τελική αξιολόγηση γίνεται στην Γ’ φάση. Οι μαθητές κρίνουν και συγκρίνουν τις εργασίες τους με βάση τα δεδομένα κριτήρια προβαίνοντας σε αυτοαξιολόγηση και ετεροαξιολόγηση. Ο εκπαιδευτικός με τα ίδια κριτήρια αξιολογεί τις εργασίες καθώς και τη λειτουργικότητα του σεναρίου και αν χρειαστεί προβαίνει σε διορθώσεις ή βελτιώσεις.




ΟΜΑΔΑ Α’
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΘΗΤΩΝ –ΤΡΙΩΝ:
1) …………………………………………………………………………………………………………
2) …………………………………………………………………………………………………………
3) …………………………………………………………………………………………………………
4) …………………………………………………………………………………………………………
5) …………………………………………………………………………………………………………
Ακούστε στο Youtube το κλέφτικο τραγούδι « Σαν πας πουλί μου στο Μωριά».
Γράψτε τους στίχους  σ’ ένα έγγραφο κειμένου και απαντήστε στις εξής ερωτήσεις:
 α) Σε ποιον κλέφτη-καπετάνιο αναφέρεται το τραγούδι;
β)  Ποια σχέση ανάμεσα στο λαό και τους κλέφτες διαφαίνεται μέσα από το τραγούδι;

Στη συνέχεια θα αναρτήσετε το βίντεο και τις απαντήσεις  στον ιστοχώρο της τάξης σας www.g3per.blogspot.com





ΟΜΑΔΑ Β’
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΘΗΤΩΝ –ΤΡΙΩΝ:
1) …………………………………………………………………………………………………………
2) …………………………………………………………………………………………………………
3) …………………………………………………………………………………………………………
4) …………………………………………………………………………………………………………
5) …………………………………………………………………………………………………………
Να αντιγράψετε από τη Wikipedia δύο κείμενα:
α) Νεοελληνικός Διαφωτισμός
β) Παιδεία των Ελλήνων κατά την τουρκοκρατία
Για το καθένα από αυτά να δημιουργήσετε από ένα wordle  (στο www.wordle.net )και να τα αναρτήσετε στο blog της τάξης www.g3per.blogspot.com με τους αντίστοιχους τίτλους. Στην ίδια ανάρτηση να γράψετε ξεχωριστά τις δέκα λέξεις που τονίζονται περισσότερο.




ΟΜΑΔΑ Γ’
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΘΗΤΩΝ –ΤΡΙΩΝ:
1) …………………………………………………………………………………………………………
2) …………………………………………………………………………………………………………
3) …………………………………………………………………………………………………………
4) …………………………………………………………………………………………………………
5) …………………………………………………………………………………………………………
Στο βιβλίο σας αναφέρονται οι όροι παραδουνάβιες ηγεμονίες (Βλαχία, Μολδαβία) και συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Για να μάθετε  πού βρίσκονται οι ηγεμονίες αυτές και για το περιεχόμενο της συνθήκης ανοίξτε το Centennia.
Πληκτρολογήστε τη χρονολογία 1774 και enter.
Επιλέξτε Ερώτηση- πού- Βλαχία (αντιγράψτε σ’ ένα έγγραφο κειμένου την πληροφορία).
Επιλέξτε Εκεί όπου- ΑρχείοΑποθήκευση χάρτη- Όπως απεικονίζεται (στην επιφάνεια εργασίας).
Επιλέξτε Κείμενο (εικονίδιο). Διαβάστε τα αναφερόμενα στο 1774 και απαντήστε (στο έγγραφο που ανοίξατε) στις ερωτήσεις:
α)Ποιοι όροι της συνθήκης αναφέρονται στους έλληνες;
β) Ποιες επιπτώσεις στην οικονομία του ελλαδικού χώρου είχε η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή;
γ) Σε ποια σημερινή χώρα υπάγονται οι πρώην παραδουνάβιες ηγεμονίες;
Στο ίδιο έγγραφο επικολλήστε και τον χάρτη που αποθηκεύσατε.
Αναρτήστε το έγγραφο στο blog της τάξης σας www.g3per.blogspot.com .





ΟΜΑΔΑ Δ’
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΘΗΤΩΝ –ΤΡΙΩΝ:
1) …………………………………………………………………………………………………………
2) …………………………………………………………………………………………………………
3) …………………………………………………………………………………………………………
4) …………………………………………………………………………………………………………
5) …………………………………………………………………………………………………………
Για να βρείτε πληροφορίες σχετικά με τα Ορλοφικά ανατρέξτε στη σελίδα www.fhw.gr/chronos/11/ του ΙΜΕ
Ανοίξτε τη σελίδα και επιλέξτε Ελληνικά.
Στη συνέχεια επιλέξτε διαδοχικά: Προς την Επανάσταση- Διεθνείς συγκυρίες- Ρωσία- Ορλωφικά (παλιά ορθογραφία).
Ανοίξτε ένα έγγραφο κειμένου και απαντήστε περιληπτικά στις ερωτήσεις:
α) Πότε προκλήθηκε το κίνημα και από ποιους;
β) Ποιοι Έλληνες συμμετείχαν;
γ) Ποια ήταν η κατάληξη του κινήματος;
  Στο ίδιο έγγραφο επικολλήστε και μια εικόνα από τα Ορλοφικά της Wikipedia και αναρτήστε την εργασία σας στο blog της τάξης σας www.g3per.blogspot.com.





ΟΜΑΔΑ Ε’
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΜΑΘΗΤΩΝ –ΤΡΙΩΝ:
1) …………………………………………………………………………………………………………
2) …………………………………………………………………………………………………………
3) …………………………………………………………………………………………………………
4) …………………………………………………………………………………………………………
5) …………………………………………………………………………………………………………
Στη σελίδα www.fhw.gr/chronos/11/ του ΙΜΕ θα βρείτε πληροφορίες σχετικά με το Νεοελληνικό Διαφωτισμό .
Ανοίξτε τη σελίδα και επιλέξτε Ελληνικά.
Στη συνέχεια επιλέξτε διαδοχικά: Προς την Επανάσταση- Ηγετικές δυνάμεις- Εκκλησία- Συναφή κείμενα- Σύγκρουση εκκλησίας Διαφωτισμού.
Μέσα στο κείμενο αναφέρεται ότι το θέμα της γλώσσας απασχόλησε τους Έλληνες διανοούμενους
Σ’ ένα έγγραφο κειμένου απαντήστε στις εξής ερωτήσεις, αφού διαβάσετε το κείμενο:
α)Από ποιους εκφράζονταν οι εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις επί του θέματος;
β) Ποια θέση εκπροσωπεί ο Κοραής και τι επιδιώκει μ’ αυτήν;
Στο ίδιο έγγραφο επικολλήστε μια εικόνα του Κοραή από την ίδια σελίδα.
Αναρτήστε το έγγραφο στο blog της τάξης σας www.g3per.blogspot.com .


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου